راهنمای جامع مادربرد سرور | عیب یابی و مشکلات رایج

مادربرد سرور، هسته اصلی هر سرور، نقشی مهم در عملکرد و پایداری زیرساخت‌های فناوری اطلاعات ایفا می‌کند. این قطعه کلیدی، پردازنده، رم، هارد، و سایر اجزا را به هم متصل کرده و هماهنگی بین آن‌ها را برقرار می‌کند. انتخاب مادربرد مناسب و عیب‌یابی به‌موقع آن می‌تواند از خرابی‌های پرهزینه جلوگیری کند. در این مقاله، ابتدا مادربردهای سرور را به‌طور جامع معرفی می‌کنیم، سپس راه‌ حل‌های عیب‌یابی مشکلات رایج را ارائه می‌دهیم با تمرکز بر محصولات موجود در سرور سنتر، انواع مادربردها را بررسی می‌کنیم  اگر به دنبال سرور یا قطعات یدکی هستید، سرور سنتر گزینه‌ای ایده‌آل برای شماست.

مادربرد سرور چیست و چرا اهمیت دارد؟

مادربرد سرور (System Board یا Mainboard) ستون فقرات سرور است که تمام اجزای سخت‌افزاری مانند پردازنده (CPU)، حافظه (RAM)، دستگاه‌های ذخیره‌سازی، و کارت‌های توسعه را به هم متصل می‌کند. برخلاف مادربردهای کامپیوترهای شخصی، مادربردهای سرور برای عملکرد مداوم 24/7، مقیاس‌پذیری بالا، و مدیریت بارهای کاری سنگین مانند مجازی‌سازی، دیتابیس، و تحلیل داده طراحی شده‌اند.

ویژگی‌های کلیدی مادربردهای سرور شامل:

• پشتیبانی از پردازنده‌های قدرتمند: مانند Intel Xeon یا AMD EPYC با تعداد هسته‌های بالا.

• حافظه ECC: برای کاهش خطاهای حافظه در برنامه‌های حساس.

• اسلات‌های متنوع: پشتیبانی از PCIE برای کارت‌های توسعه و رابط‌های ذخیره‌سازی مانند SAS، SATA، وNVME.

• مدیریت پیشرفته: ابزارهای مانیتورینگ مانند ILO (در سرورهای اچ پی) برای عیب‌یابی از راه دور.

انتخاب مادربرد مناسب به عواملی مانند نوع سرور (رک یا تاور)، نسل سخت‌افزار، و نیازهای کسب‌وکار بستگی دارد. مشکلات مادربرد، مانند خرابی سوکت‌ها یا کنترلرها، می‌توانند عملکرد سرور را مختل کنند، بنابراین شناخت و عیب‌یابی آن‌ها ضروری است. در ادامه به انواع مادربرد سرور می پردازیم.

. انواع مادربردهای سرور

مادربردهای سرور را می‌توان بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی کرد:

• بر اساس فرم فاکتور (Form Factor):

• ATX (Advanced Technology eXtended): رایج‌ترین فرم فاکتور که در بسیاری از سرورهای ایستاده (Tower Servers) و برخی سرورهای رکمونت کوچک یافت می‌شود.

• E-ATX (Extended ATX): بزرگتر از ATX، فضای بیشتری برای قطعات مانند اسلات‌های رم بیشتر، اسلات‌های توسعه اضافی، و پشتیبانی از دو پردازنده را فراهم می‌کند. اغلب در سرورهای رکمونت 2U و بزرگتر استفاده می‌شود.

• SSI CEB (Server System Infrastructure Common Ergonomic Build): فرم فاکتوری که به طور خاص برای سرورها طراحی شده و معمولاً از دو سوکت پردازنده پشتیبانی می‌کند.

• SSI EEB (Server System Infrastructure Enterprise Engineering Board): بزرگترین فرم فاکتور که برای سرورهای قدرتمند با قابلیت پشتیبانی از چندین پردازنده و تعداد زیادی اسلات توسعه طراحی شده است.

• بر اساس نوع پردازنده (CPU Socket Type):

• تک پردازنده‌ای (Single Socket): پشتیبانی از یک پردازنده ،دارای ویژگی های خاص برای اساس کاربرد و قدرت پردازش پایین تر نسبت به مدل های دیگر.

• دو پردازنده‌ای (Dual Socket): پشتیبانی از دو پردازنده که به طور موازی کار می‌کنند و قدرت پردازش را به شدت افزایش می‌دهند. این مدل در مادربرد سرور های متوسط استفاده می شود.

• چند پردازنده‌ای (Multi-Socket): پشتیبانی از 4 یا بیشتر پردازنده برای کاربردهای بسیار سنگین مانند ابرکامپیوترها یا سرورهای پایگاه داده بسیار بزرگ.

• بر اساس کاربرد:

• سرورهای رکمونت (Rackmount Servers): مادربردهایی که برای نصب در رک‌های استاندارد طراحی شده‌اند و معمولاً فرم فاکتورهای کوچکتر و فشرده‌تری دارند (مانند 1U, 2U).

• سرورهای ایستاده (Tower Servers): شبیه به کیس‌های کامپیوترهای رومیزی، برای محیط‌های اداری کوچکتر مناسب هستند و معمولاً از فرم فاکتورهای ATX یا E-ATX استفاده می‌کنند.

• سرورهای بلید (Blade Servers): مادربردهای بسیار فشرده که برای قرارگیری در شاسی‌های بلید طراحی شده‌اند و بالاترین تراکم سرور را ارائه می‌دهند.

• 

خرید انواع مادربرد سرور ( برای دیدن محصولات جدید کلیک کنید. )

مشکلات رایج مادربردهای سرور و راه‌حل‌های عیب‌یابی

مادربردهای سرور، از جمله مدل‌های سرور اچ پی، ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند که عملکرد سرور را مختل کنند. در ادامه، مشکلات رایج و راه‌حل‌های آن‌ها را بررسی می‌کنیم

1. عدم بوت شدن یا خاموشی ناگهانی سرور

• علت: خرابی منبع تغذیه، اتصالات شل، یا نقص در مدارهای مادربرد (مانند خازن‌ها).

• راه‌حل: معمولا مادربرد سرور به این مشکلات برمیخورد

  • بررسی منبع تغذیه: اطمینان حاصل کنید که PSU سالم است. منابع تغذیه اصل اچ پی را از سرور سنتر تهیه کنید.

  • چک کردن اتصالات: کابل‌های برق و داده را بررسی و محکم کنید.

  • بازنشانی BIOS: باتری CMOS را برای چند دقیقه جدا کنید تا تنظیمات BIOS بازنشانی شود.

  • مانیتورینگ iLO: در سرورهای اچ پی، از ابزار iLO برای مشاهده کدهای خطا استفاده کنید.

2. بوق‌های مکرر هنگام بوت

• علت: مشکل در رم، پردازنده، یا سوکت‌های مادربرد.

• راه‌حل:

  • بررسی رم: ماژول‌های رم را چک کنید و از رم‌های ECC اصل اچ پی موجود در سرور سنتر برای تست استفاده کنید.

  • چک کردن پردازنده: اطمینان حاصل کنید که پردازنده به درستی نصب شده و خمیر حرارتی سالم است.

  • تست با حداقل کانفیگ: اجزای غیرضروری (مانند هاردهای اضافی) را جدا کنید و سرور را با حداقل سخت‌افزار بوت کنید.

3. عدم شناسایی هارد یا دستگاه‌های ذخیره‌سازی

• علت: خرابی کنترلر RAID، مشکل در کابل‌ها، یا نقص در پورت‌های مادربرد.

• راه‌حل:

  • بررسی کابل‌ها: کابل‌های SAS/SATA را چک و در صورت نیاز تعویض کنید.

  • به‌روزرسانی فریمور: فریمور کنترلر RAID را از سایت رسمی اچ پی به‌روزرسانی کنید.

  • تست هارد: از هاردهای NVMe یا SAS موجود در سرور سنتر برای تست سازگاری استفاده کنید.

4. گرمای بیش از حد مادربرد

• علت: نقص در سیستم خنک‌کننده، تجمع گردوغبار، یا خرابی سنسورهای حرارتی.

• راه‌حل:

  • تمیز کردن فن‌ها: گردوغبار روی فن‌ها و هیت‌سینک‌ها را پاک کنید. (حتما از یک متخصص و تکنسین کمک بگیرید.)

  • مانیتورینگ دما: از ILO برای بررسی دمای مادربرد استفاده کنید.

  • بهبود خنک‌سازی: از فن‌های اضافی یا سیستم‌های خنک‌کننده پیشرفته استفاده کنید.(برای خرید فن اضافی برای مادربرد سرور خود از فروشگاه سرور سنتر دیدن کنید.)

5. خطاهای BIOS یا فریمور

• علت: نسخه قدیمی BIOS یا خرابی تراشه BIOS.

• راه‌حل:

  • به‌روزرسانی BIOS: آخرین نسخه BIOS را از سایت مورد نظر نصب کنید.

  • بازنشانی BIOS: تنظیمات را به حالت پیش‌فرض بازگردانید.

  • تعویض تراشه BIOS: در موارد نادر، توسط تکنسین حرفه‌ای انجام شود.

راهکارهای عیب‌یابی و رفع مشکلات مادربرد سرور

هنگام مواجهه با مشکلات مادربرد سرور، این مراحل را دنبال کنید:

1. بررسی منبع تغذیه (PSU): اطمینان حاصل کنید که منبع تغذیه سالم است و کابل‌های برق به درستی متصل شده‌اند. با یک PSU سالم دیگر تست کنید.
2. بررسی اتصالات داخلی: تمامی کابل‌های برق (24 پین ATX، 8 پین CPU)، کابل‌های دیتا (SATA/SAS)، و کابل‌های فن را چک کنید.
3. حذف قطعات اضافی (Minimal Configuration): تمام قطعات غیرضروری مانند کارت‌های توسعه، درایوهای ذخیره‌سازی، و حتی یک ماژول رم را جدا کنید. فقط CPU، یک ماژول رم، و کارت گرافیک (اگر لازم است) را وصل نگه دارید و تست کنید.
4. تست رم: با یک ماژول رم سالم یا در اسلات‌های مختلف تست کنید.
5. بررسی CPU: اطمینان حاصل کنید که CPU به درستی نصب شده و خنک‌کننده آن به درستی وصل است. (در صورت امکان، CPU را در مادربرد دیگری تست کنید).
6. بازنشانی BIOS/UEFI: جامپر CMOS Clear را پیدا کرده و طبق دفترچه راهنمای مادربرد، تنظیمات BIOS را به حالت پیش‌فرض بازگردانید. باتری CMOS را برای چند دقیقه خارج کنید.
7. بررسی ظاهری مادربرد: به دنبال خازن‌های باد کرده، سوختگی، یا آسیب فیزیکی باشید.
8. به‌روزرسانی Firmware BIOS/UEFI: اگر سرور روشن می‌شود اما مشکلاتی دارد، به‌روزرسانی Firmware می‌تواند راه‌گشا باشد (این کار باید با احتیاط انجام شود).
9. تست با کارت گرافیک مجزا: اگر مادربرد سرور خود دارای گرافیک داخلی است، با یک کارت گرافیک مجزا تست کنید، و بالعکس.

نکات پیشگیری برای افزایش عمر مادربرد

• نگهداری منظم: مادربرد و اجزای سرور را به‌طور دوره‌ای تمیز کنید.

• استفاده از قطعات اصل: برای ارتقا یا تعویض، از رم، هارد، و پردازنده‌های اچ پی موجود در سرور سنتر استفاده کنید.

• مانیتورینگ iLO: در سرورهای اچ پی، از iLO برای نظارت بر سلامت مادربرد استفاده کنید.

• مدیریت دما: سیستم خنک‌کننده مناسب را در محیط سرور فراهم کنید.

سوالات متداول درمورد مادربرد سرور :

چه زمانی مادربرد را تعویض کنیم؟

اگر مشکلات مادربرد (مانند خرابی سوکت‌ها یا مدارها) پس از عیب‌یابی ادامه داشت، تعویض مادربرد یا خرید سرور جدید اقتصادی‌تر است. سرور سنتر سرورهای اچ پی نو و استوک با مادربردهای سالم و گارانتی‌شده ارائه می‌دهد.

چگونه بفهمیم مادربرد سرور خراب شده است؟

علائم شامل روشن نشدن سرور، خطاهای POST، عدم شناسایی قطعات، کرش‌های ناگهانی، و بوی سوختگی است. بررسی ظاهری برای خازن‌های باد کرده نیز می‌تواند کمک کننده باشد.

آیا می‌توان مادربرد سرور را تعمیر کرد؟

بله، در برخی موارد مشکلات جزئی مانند تعویض خازن‌ها یا لحیم‌کاری قابل تعمیر است. اما برای مشکلات پیچیده‌تر، تعویض مادربرد معمولاً راه‌حل مطمئن‌تری است.

چه نوع مادربردی برای سرور من مناسب است؟

انتخاب مادربرد بستگی به نوع پردازنده، تعداد پردازنده‌های مورد نیاز، میزان حافظه RAM، اسلات‌های توسعه مورد نیاز، و فرم فاکتور سرور (رکمونت یا ایستاده) دارد. مشاوره با متخصصین ServerCenter24 می‌تواند در این زمینه کمک کننده باشد.

چگونه تنظیمات BIOS مادربرد سرور را بازنشانی کنم؟

معمولاً با استفاده از یک جامپر مخصوص روی مادربرد سرور (CMOS Clear) یا خارج کردن باتری CMOS برای چند دقیقه و سپس نصب مجدد آن. برای جزئیات دقیق به دفترچه راهنمای مادربرد مراجعه کنید.

نتیجه‌گیری

مادربردهای سرور قلب زیرساخت‌های IT هستند و انتخاب و نگهداری صحیح آن‌ها برای عملکرد بهینه سرور حیاتی است. مادربردهای اچ پی، مانند مدل‌های موجود در سری‌های ProLiant DL380، DL360، و ML350، با فناوری‌های پیشرفته و قابلیت‌هایی مانند iLO، انتخابی عالی برای کسب‌وکارهای ایرانی هستند. با عیب‌یابی دقیق و استفاده از قطعات اصل از سرور سنتر، می‌توانید از خرابی‌های پرهزینه جلوگیری کنید. برای مشاوره یا خرید سرور و قطعات، با شماره021-22006700  تماس بگیرید یا از سرور سنتر بازدید کنید.

تجربه‌ای در عیب‌یابی مادربردهای سرور دارید؟ در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید!